COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİMİZ
Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) her türlü coğrafi referanslı bilginin etkin olarak elde edilmesi, depolanması, güncellenmesi, kullanılması, analizi ve görüntülenmesi için bilgisayar donanımı, yazılımı, personel ve yöntemlerin organize olarak biraraya toplanmasıdır. Dünya genelinde GIS (Geographic Information System) olarak adlandırılan bu sistem, gelişmeye dayalı yerel yönetim stratejisinde kentlerin planlanması, planlananların uygulanması, kentli ve taşınmazların coğrafi olarak izlenmesi alanlarında etkin şekilde kullanılan bir araç haline gelerek, Kent Bilgi Sistemi (KBS) çatısı altında yerini almıştır.
Bir yerleşim yerinin coğrafi konumu, nüfusu, insanlarının sosyal yaşam koşulları, geçim kaynağı olan sanayi, turizm, tarım, ticaret vb. olanakların varlığı gibi faktörlere bağlı olarak yaşanması muhtemel sorunların tespiti, her yerel yönetimin yapacağı ilk işlerden birisidir. Belediyeler insanların sosyo-ekonomik yaşam durumlarını, taşınmazları ve yapılaşmayı en yakından takip eden ve CBS kullanımına en uygun nitelikte kurumlardır.
Etkin bir CBS çözümü, 'güçlü yazılımlar, sorunsuz ve hızlı yenilenebilir donanım, insan faktörü, yersel veri toplanması ve yöntem' bileşenlerinden oluşur.
CBS için harcanan zaman, emek ve maliyetin yaklaşık:
% 80’ini veri toplama
% 15’ini veri depolama, işleme ve analiz
% 5’ini de bu verilerin sunulması oluşturmaktadır.
CBS, sorgulama amaçlı veritabanları ve istatistiksel analizi kullanarak bilginin klasifikasyonunu sağlar. Nesne ve olay anlatmada, sonuç tahmin etmede ve stratejik planlamada insan yararı adına bir adım öne çıkıp, diğer enformasyon sistemlerinin önüne geçmektedir.
Beyaz, zengin yazılım ve veri üretme çözümlerinin yanında, bu verileri analiz etmek, sorgulamak, sınıflandırmak ve yeni veri türleri oluşturmaya yönelik entegre CBS çözümlerini de sunmaktadır.
CBS'nin Yaygın Kullanıldığı Uygulama Alanları
CBS altında izlenen konumsal bilgileri (topoğrafik çizimler, haritalar, vektörel verilerle ifade edilen imar durumları, iletim hatları, altyapılar, kadastral bilgiler, zemin bilgileri, katmanlar vb.) şu şekilde sınıflandırabiliriz:
- Tapu ve kadastro bilgileri
- 1/5000 ölçekli nazım imar planı
- 1/1000 ölçekli uygulama imar planı
- Numarataj haritası
- Halihazır imar haritası
- Çakıştırılmış kadastro haritası, imar planı, halihazır imar haritası ve numarataj haritası
- Kentin tüm altyapı haritaları (su, kanalizasyon, elektrik, telefon, ulaşım ve sinyalizasyon şebekesi)
- Yukarıdaki bileşenlerin işlendiği, ulusal standartta temel sayısal harita
Teknolojik gelişmelerle, farklı birçok uygulamayı içine alan CBS, yalnızca veritabanı, sayısal harita ve analizlerden oluşmaz. Yönetim merkezinde, doğru konumlandığında karar destek mekanizması olarak etkin ve sağlıklı şekilde kullanılabilir. İnternet olanaklarıyla birleşip zaman ve mekandan bağımsız bir kullanıma açılır.
CBS ve KBS, sorunlar karşısında iş ve hizmetlerin tıkanma noktasına geldiği mevcut yerleşim yerlerinde ya da yeni planlanan yerleşimlerde, yerel yöneticiler için bir çözüm yolu olarak en çok önerilen yöntemleridir. Belediye ve yerel yönetimlerde, çevre yönetimi, havza yönetimi, ulaşım planlama, uygun yer seçimi, çok kriterli karar verme, kazı-dolgu çalışmaları, akıllı harita üretimi, alan planlaması, envanter çalışmaları, senaryo ve trend analizleri, ÇED projeleri, kirlilik modellemesi, üç
boyutlu arazi modelleme, araç takibi, YBS ve SCADA entegrasyonu, deprem hasar analizleri, vergi takibi vb. birçok kullanım alanı bulunmaktadır.
Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Kuruluş Aşamaları
Veri tabanı tasarımları, sistem analizleri, gereksinimlerin saptanması, danışmanlık hizmetleri
Yazılım ve donanım sistemlerinin, çevre birimlerinin sağlanması, network sisteminin kurulumu
Sayısal olmayan haritaların ve paftaların sayısallaştırılması
Sözel verilerin bilgisayar ortamına aktarılması ve YBS ile eşleştirilmesi (parsel / bina / sokak bilgileri)
Mevcut gelir / bütçe / muhasebe sistemlerini içeren YBS ile uygun zeminde entegrasyon
Saha çalışmaları, arazi dolaşımı, numarataj çalışmaları, anketler
Sistemin çalışır duruma getirilmesi ve gerektiğinde işletilmesi
Karşılaşılan Problemler
Bürokrasi
Haritaların güncel olmaması
Özniteliklerin bulunmaması, olanların da güncelliğini ve doğruluğunu yitirmiş olması
Haritalar arasında bir standart olmaması
Yazılımların bazı konularda sınırlı olmaları
Kayıt dışı gayri menkuller
Yükseklik verisinin eski haritaların çoğunda olmaması
Uygun veri modelinin belirlenmesindeki zorluk
Sorularla Coğrafi Bilgi Sistemi
Coğrafi Bilgi Sisteminin İlkeleri Nelerdir?
- CBS verileri ve haritaları güncel bilgileri içermelidir.
- CBS, değişik kaynaklardan veri entegrasyonuna izin vermelidir.
- CBS’nin değişik fonksiyonları farklı birçok kullanıcı tarafından kullanılabilmelidir.
- CBS'nin içerdiği yazılım ve donanımlar, teknolojik değişimleri takip edebilecek ve işlevselliğini geliştirecek şekilde seçilmelidir.
- CBS içerisinde kullanılan konumsal verilere ait koordinatlar uyumlu ve sürekli bir koordinat sisteminde olmalıdır.
- Değişik kaynaklı verilerin ortak bir veritabanında toplanması için ortak bir üretim prosedürü geliştirilmelidir.
- Başarılı bir CBS için eğitimli, tecrübeli ve azimli personel gerekir.
CBS Neden Popüler?
- Bilgisayar teknolojisinde yeni gelişmelere olan yüksek ilgi.
- CBS’nin coğrafi bilgiye verdiği ‘yüksek teknoloji’ hissi.
- Oldukça çarpıcı ve etkileyici olan haritaların artık bilgisayar ortamında olması.
- Bilgisayar maliyetlerinin düşmesi, hız ve kapasitenin artması.
- CBS’nin, bilgisayar uzmanı olması gerekmeyen geniş kitlelerce kullanılabiliyor olması.
- CBS’nin çevreyi anlamak ve yönetmek için önemli bir araç olduğunun anlaşılması.
Coğrafi Bilgi Sisteminin Faydaları Nelerdir?
- Bilgi akışını hızlandırır.
- İş verimliliğini arttırır.
- Etkili ve doğru analiz sağlar.
- Veri güncelleme kolaydır.
- İşgücü ve zaman kaybını önler.
CBS teknolojisi, sorgulama ve istatistiksel analiz gibi klasik veritabanı işlemlerini görselleştirme ve haritalar tarafından sağlanan coğrafi analizlerle birleştirmektedir. Bu yeteneği CBS’ni diğer bilgi sistemlerinden ayırmakta ve kamu ve özel girişimlerde olayların açıklanabilmesi, sonuçların tahmini ve strateji geliştirilmesi için değerli kılmaktadır.
CBS Ne Yapar?
- Coğrafi bilgi üzerinden sorgulama ve analizleri gerçekleştirir.
- Yönetim bilgisi ve konumsal verilerin organizasyonel birleşimini geliştirir.
- Daha iyi, daha hızlı ve daha doğru karar vermeyi sağlar.
- Harita ve konumsal veriler üretir.
CBS Ne Değildir?
- Bir moda değildir.
- Görsel olarak herşeyi yapan büyülü bir araç değildir.
- Veri yapılandırma ve arşivleme teknolojisi değildir.
- Sadece görselleştirme değildir.
- Sadece CAD değildir.
- Sadece yazılım veya sadece donanım işi değildir.